zaterdag 20 juni 2015

Bobby...3

Door Tjalling van den Bosch

We sloten het vorige epistel af met de 'negatieve stralingen en of chemische substanties die Boris Spasski niet in staat stelden om zijn normale, hoge niveau te halen' . . .


Spasski - Fischer Reykjavik 1972
Perscommuniqué . . .

Vanuit het Sovjet Russische kamp werd halverwege de match, een perscommuniqué uitgevaardigd, die was ondertekend door Spasski's secondant Efim Geller: 

'In de speelzaal bevinden zich mogelijk elektronische apparaten en/of chemische substanties die worden gebruikt om de heer B. Spasski negatief te beïnvloeden'.
Men richtte de pijlen vooral op de stoel van Fischer en  de invloed van de speciale verlichting op het podium in de speelzaal, die op verzoek van de Amerikanen was aangebracht.

Alhoewel er over het algemeen schamper op het bericht werd gereageerd, namen de IJslandse organisatoren het zeer serieus. Twee wetenschappers werden ingehuurd die de speelzaal minutieus gingen onderzoeken; er werden monsters genomen van het toneel, de muren, het bord, de stukken en van de tafel en de stoelen. Er werd voorlopig niets verdachts gevonden.

De stoelen . . .

Tijdens het begin van de match had Spasski een 'gewone' stoel, terwijl Fischer op een, speciaal uit Amerika overgevlogen, draaibare bureaustoel zat. Na de eerste verliespartij (de derde) van Spasski protesteerde het Sovjet-team tegen dit verschil van fauteuils; gevolg: ook Spasski kreeg precies dezelfde stoel als die van de Amerikaan (ook speciaal overgevlogen).

De ingehuurde IJslandse wetenschappers stortten zich vervolgens wederom op de stoelen; er werden röntgenfoto's van gemaakt en warempel men ontdekte een verschil . . . Beide stoelen werden gedemonteerd en in de stoel van Fisher vond men een . . . soort houtvuller, dat daar waarschijnlijk zat vanwege een scheurtje in de triplex zitting. 
De Sovjet Russen die tijdens het onderzoek overal 'met de neus bovenop stonden', schudden gegeneerd het hoofd. Het was echter nog niet afgelopen, want in het perscommuniqué stond ook nog de 'op Amerikaans verzoek gemonteerde verlichting'. Een politieagent klom op een ladder en bekeek de lichtarmatuur boven het podium; de lampen werden één voor één met grote zorgvuldigheid geïnspecteerd. 
Op een gegeven ogenblik schreeuwde de agent dat hij inderdaad 'iets' had gevonden(!), De Sovjet Russen, de Amerikanen en wetenschappers renden naar de voet van de ladder. De onregelmatigheid bleek te gaan om . . . twee dode vliegen! Het 'kamp Spasski' droop teleurgesteld af; er was geen reden  gevonden om het teleurstellende optreden van de wereldkampioen te 'verantwoorden'...

Mijn persoonlijke mening is dat Spasski niet goed om kon gaan met de buitenproportionele druk die op (vooral) hem stond. Vlak voor het begin van de match had Spasski een interview gegeven aan de Washington Post; hierin zei hij o.a.: 'Ik zou niet graag de man zijn die de wereldtitel naar een ander land laat gaan. Dat zou in vele opzichten een zeer ernstige aangelegenheid zijn . . .'. 

Einde . . .

Bij een stand van 11½-8½ in het voordeel van de Amerikaan werd op 31 augustus 1972 de 21ste partij gespeeld; Fischer had aan 12½ punt genoeg om zich tot wereldkampioen te laten kronen. Na 40 zetten werd de partij, in een gewonnen positie voor Fischer, afgebroken; Spasski liet zijn 41ste zet (waarvoor hij slechts 6 minuten bedenktijd nam) verzegelen. De partij zou de volgende dag (1 september) worden uitgespeeld; er zaten die dag 2.500 mensen in de zaal, om bij het hoogtepunt van de match om de wereldtitel schaken live aanwezig te zijn.
Het werd een anticlimax; of het nu kwam doordat Spasski revanche wilde nemen op alle eerdere strapatsen van Fischer, of dat hij gewoon de moed niet meer kon opbrengen(?), maar hij belde de hoofdscheidsrechter (Lothar Schmid) met de mededeling dat hij de partij opgaf en niet meer in de speelzaal zou verschijnen . . . 

Robert James Fischer won de match met 12½ tegen 8½; hij kreeg de krans omgehangen door één van zijn voorgangers, de laatste niet Sovjet Rus die de titel had gedragen en voorzitter van de internationale schaakbond (F.I.D.E.): Max Euwe. 
Ondertussen was het schaken booming; niet alleen in de V.S., maar over de hele wereld was de vraag naar schaakattributen groot.

Volgende week meer . . .

Geen opmerkingen:

Een reactie posten